Kardeş Kıskançlığı Nasıl Önlenir?
Öyle ki bu durumu kontrol edemeyen ebeveyn zor durumda kalacağı gibi kardeşlerinde bedensel ve ruhsal yapıları bu durumdan olumsuz etkilenecektir. Kardeş kıskançlığı anne ve babanın kardeşler arasında paylaşılamamasıyla doğan, üzüntü, öfke, can sıkıntısı, küçük düşme, vb. düşünceler ile sevgi, koruma, yakınlık hissetme gibi duyguların karmaşık bir bileşimidir. Kardeşler arasındaki kıskançlığın boyutu birçok şeye göre değişebilmektedir. Örnek vermek gerekirse; yeni doğan çocuğun doğmasıyla birlikte anne babanın tutumunda gerçekleşen değişikliklere, büyük çocukla ebeveyn arasındaki ilişkiye, çocuğun yaşına, kardeşin çocuğa takdim ediliş şekline gibi birçok durum kardeş kıskançlığı durumunu etkilemektedir. Yeni doğan Kardeş Kıskançlığı Kardeşi olacağını öğrenen çocuğun aile hayatında artık biricik olamayacağı öğrenmesi, aile hayatında tahtının sarsılması ve artık yaşamlarının eskisi gibi olmayacağını öğrenmesi çocuk için zorlayıcı olabilmektedir. Bir çocuğun yeni doğan kardeşini kıskanmasını doğal bir davranış olarak tanımlayan uzmanlar, bu süreçte çocukla iletişim kurulmasını ve ebeveynlerin bu durumla nasıl baş edileceğini çocuğa öğretmelerini söylerler. Uzmanlar bir çocuk için ilk olmak, özel ve biricik olmak beğenilmek, sevgiyi paylaşmamak isteyebileceğinin gayet doğal olduğunu söylerler. Süreç iyi yönetildiği takdirde bu durumun aşılabileceğini ancak kontrol altına alınamaz ise bu süreçte hem çocuk hem de ebeveynler yıpranabilir. Çocukların Kardeşlerini Kıskanma Nedenleri Uzmanların doğal bir duygu olduğunu söylediği kıskançlığın nedeninin, sevgi duyulan kişinin başka biriyle paylaşılmasından ve temel olarak güvensizlikten kaynaklandığını söyler. Kardeşler arasındaki kıskançlık ise çocuğun kardeşi olana kadar kendisine yöneltilen sevgi, ilgi ve dikkatin kardeşi doğduktan sonra bölünmesi ve kardeşine yöneltilmesinden doğan rahatsızlıktır. Yeni kardeşin doğmasıyla birlikte büyük olan çocuğa daha az zaman ayrılması ve ona daha fazla ilgi gösterilmesi büyük çocuk tarafından olumsuz algılanır ve anne babaya karşı bir öfke duyulmasına sebep olur. Ancak bu anne babaya karşı duyulan öfke, kırgınlık yeni doğan kardeşe karşı görülse de aslında anne ve babaya olan duygulardır. Büyük çocuk bu dönemde kendisini ihmal edilmiş, desteksiz ve güvensiz hissedebilir. Kıskançlığın Boyutu İki kardeş arasındaki kıskançlığın boyutu uzmanlar tarafından, Yeni doğan kardeşin doğmasıyla anne ve babanın davranışlarındaki değişiklere, büyük olan çocukla anne ve baba arasındaki gelişmiş ilişkiye ve büyük olan çocuğun yeni doğan kardeşine olumsuz bir davranışta bulunmasında anne ve babanın göz yumma hoşgörüsüne bağlıdır. Kıskançlığın boyutunu etkileyen başka bir şeyin ise kardeşler arasındaki yaş farkı olduğu söylenmektedir. Yaş farkının fazla olması kıskançlığı az etkilemekte yaş farkının az olması kıskançlığı daha çok etkilemektedir. Yaş farkının az olduğu kardeşlerde görülme sıklığının daha fazla olması, yaş farkının çok olduğu kardeşlerde daha seyrek olması bu durumun kanıtıdır. Kardeş Kıskançlığı Belirtileri Kardeş kıskançlıklarında öfke çok belirgin bir duygudur. Büyük çocuğun yeni doğan kardeşinin daha çok sevildiğini, daha çok ilgi duyulduğunu görmesi, daha çok ön planda tutulduğunu hissetmesi ve onun her istediğinin yapıldığını görmesi kendisinin ikinci plana atıldığını hissetmesi ve artık sevilmediğini düşünmesi büyük olan çocukta içe kapanma, yalnız kalma ve öfkeli bir ruh hali ortaya çıkarır. 5 yaşından küçük çocuklarda kıskançlık belirtileri kardeşine vurma, ısırma gibi davranışlar olabilmektedir. Kıskançlık nedeniyle çocuk emeklemeye, bebekçe konuşmaya, biberonla beslenmeye geri dönmeye, altını ıslatmaya, tırnak yemeye vb. davranışlarına geri dönebilir. Anne ve babalar yeni doğacak kardeş dünyaya gelmeden bu duruma hazırlanmalı ve ne yapacaklarını bilmelidirler. Yeni Doğan Kardeşini Kıskanan Çocuğa Nasıl Yaklaşılmalı? Yeni doğan kardeş kıskançlığında çocuğa nasıl davranılması gerektiğiyle ilgili bazı tavsiyelerde bulunan uzmanlar, yeni kardeş gelmesiyle büyük çocuğun tahtının sarsılacağı ve anne, babası için eskisi kadar sevilemeyeceği ve eskisi kadar ilgi göremeyeceği sebebiyle endişe duymasına neden olur. Bu durumda büyük çocuğa anne ve babanın ve diğer kişilerin ona hiçbir şeyin değişmediğini, onu hala sevdiklerini ve onun kendileri için hala çok özel olduklarını söylemeli ve hissettirmelidir. Bu davranışlar sonrasında büyük çocuk rahatlayacak ve kardeşine duyduğu öfkeyi azaltacaktır. Bu durumu ihmal etmek sorunun büyümesine neden olacak ve psikolojik ve ruhsal problemlere yok açacaktır. Kıskançlığı önlemek için doğumdan önce ne yapılabilir? Anne babaların ilk doğan çocuklarının çok fazla kendilerine bağımlı yapmaları doğru değildir. Yani çocuğun anne ve babaya aşırı bağımlı yetiştirilmesi yanlıştır. Böyle bir şekilde yetişen çocuğun yeni doğan kardeşini kıskanması son derece doğaldır. Bu durumun yaşanmaması için çocuğun 3 yaşına geldiğinde sosyalleşmeye başlaması gerekmektedir. Akranlarıyla iletişim kurabilmeli ve başkalarına sevgi göstermekten çekinmemesi gerekir. Ayrıca anne ve baba çocuğunu çok sevildiğini hissettirmelidir ancak bunun bir ölçüsün olmalıdır. Aksi takdirde çocuk yine anne ve babaya çok bağımlı kalır. Bunun için çocuk bir şeyleri anlama ve yapabilme kapasitesine geldiğinde ufak tefek vazifeler verilerek çocuğa özgüven kazandırılabilir. Anne ve babanın ikinci kardeşin doğumundan sonraki süreci iyi planlamaları ve kontrol etmeleri gerekir. Yapılacak en önemli adımlardan birisi ise çocuğa kardeşin ne demek olduğunu açıklama, anlatmaktır. Kardeşi henüz dünyaya gelmeden onu anlatmalı hatta kardeşi sevme çalışması bile yapılmalıdır. Çocukla birlikte hayal kurmak, kardeşine verilecek adı birlikte bulmak, kardeş için kıyafet seçimlerinde birlikte olmak gibi etkenler büyük çocukla yeni doğacak kardeş arasında bir bağ oluşturur. Kıskançlığı Önlemek İçin Doğumdan Sonra Ne Yapılabilir? İlk olarak doğum yaptıktan sonra annenin stresi ve depresyonik duyguları çocuk üzerindeki etkisi son derece olumsuz intiba bırakır. Çocuk bu duyguların yani annenin bulunduğu bu durumun sorumluluğunu yeni doğan kardeşine yükleyebilir, ona öfke duyabilir. Bu yüzden annenin çocuğa bu duyguları hissettirmemesi gerekir. Bu durumda baba da anneye destek olmalı her şeyin yolunda ve iyi olduğu çocuğa hissettirilmelidir. Doğumdan sonraki süreçte bir o kadar önemli olup büyük çocuk için önemlidir. Büyük ihtimalle evde büyük bir koşuşturma olacaktır. Yeni doğan kardeşi görmeye gelen misafirler nedeniyle büyük çocuk kendini ihmal edilmiş hissedebilir. Bu nedenle büyük çocukla da ilgilenilmeli onu ilgisiz bırakılmamalıdır. Doğumdan sonra büyük çocuğun eğer annesi de iyiyse ve müsaitse annesiyle görüşmesi, annesinden çok ayrı kalmaması ve kardeşiyle o odada tanıştırılması gerekir. Hastaneden eve dönüldüğünde bebeğin eşyalarının yerleştirilmesi ve düzenlenmesi gibi süreçlere büyük çocukta dâhil edilmelidir. Böylece kardeşiyle olan bağı gelişir. Büyük çocuğun yanındayken bebeğe karşı büyük sevgi sözcükleri söylenmemesine dikkat edilebilir bu büyük çocuk üzerinde olumsuz etki yapabilir. Büyük çocuğun kardeşini sevme isteği olabilir bu durum kontrol altında izin verilmeli ve kardeşler arasındaki bağ güçlendirilmelidir. Ancak mutlaka anne ve baba gözetiminde gerçekleşmelidir. Büyük çocuğa kardeşi için sorumluluk yüklemek olumsuz karşılanabilir. Bazen çocuk odasını paylaşmak ya da kardeşi için bir şey yapmak istemeyebilir. Bu durumda çocuğu zorlamamak gerekir. Kardeşler büyüdükçe evde kavgalar yaşanabilir. Bu anlaşmazlıklara eşit yaklaşılmalı ve suçlayıcı ifadelerden kaçınılmalıdır. Orta yol bulunmalıdır. İki kardeş arasında kesinlikle kıyas yapmamak gerekir bu durum kardeşler arasında olumsuz etki yaratır. Kardeşlerin birbiriyle yaptıkları yardımlaşmalarını, oyunlarını vb. şeyleri takdir edin ve ödüllendirin. Ortak aktiviteler düzenleyin ve kardeşleri buna teşvik edin. Kardeşler arasında oyuncağını paylaşama gibi anlaşmazlıklar olabilir bu konularda eşit olunmalıdır. Haksız olan kardeşe ufak cezalar verilebilir. Ebeveynlerin iki kardeşe de eşit yaklaşması gerekir. Bir kardeşe özgür bir kardeşe otoriter yaklaşım kardeşlerin arasını açar ve olumsuz etki eder.
Alıntıdır
Öyle ki bu durumu kontrol edemeyen ebeveyn zor durumda kalacağı gibi kardeşlerinde bedensel ve ruhsal yapıları bu durumdan olumsuz etkilenecektir. Kardeş kıskançlığı anne ve babanın kardeşler arasında paylaşılamamasıyla doğan, üzüntü, öfke, can sıkıntısı, küçük düşme, vb. düşünceler ile sevgi, koruma, yakınlık hissetme gibi duyguların karmaşık bir bileşimidir. Kardeşler arasındaki kıskançlığın boyutu birçok şeye göre değişebilmektedir. Örnek vermek gerekirse; yeni doğan çocuğun doğmasıyla birlikte anne babanın tutumunda gerçekleşen değişikliklere, büyük çocukla ebeveyn arasındaki ilişkiye, çocuğun yaşına, kardeşin çocuğa takdim ediliş şekline gibi birçok durum kardeş kıskançlığı durumunu etkilemektedir. Yeni doğan Kardeş Kıskançlığı Kardeşi olacağını öğrenen çocuğun aile hayatında artık biricik olamayacağı öğrenmesi, aile hayatında tahtının sarsılması ve artık yaşamlarının eskisi gibi olmayacağını öğrenmesi çocuk için zorlayıcı olabilmektedir. Bir çocuğun yeni doğan kardeşini kıskanmasını doğal bir davranış olarak tanımlayan uzmanlar, bu süreçte çocukla iletişim kurulmasını ve ebeveynlerin bu durumla nasıl baş edileceğini çocuğa öğretmelerini söylerler. Uzmanlar bir çocuk için ilk olmak, özel ve biricik olmak beğenilmek, sevgiyi paylaşmamak isteyebileceğinin gayet doğal olduğunu söylerler. Süreç iyi yönetildiği takdirde bu durumun aşılabileceğini ancak kontrol altına alınamaz ise bu süreçte hem çocuk hem de ebeveynler yıpranabilir. Çocukların Kardeşlerini Kıskanma Nedenleri Uzmanların doğal bir duygu olduğunu söylediği kıskançlığın nedeninin, sevgi duyulan kişinin başka biriyle paylaşılmasından ve temel olarak güvensizlikten kaynaklandığını söyler. Kardeşler arasındaki kıskançlık ise çocuğun kardeşi olana kadar kendisine yöneltilen sevgi, ilgi ve dikkatin kardeşi doğduktan sonra bölünmesi ve kardeşine yöneltilmesinden doğan rahatsızlıktır. Yeni kardeşin doğmasıyla birlikte büyük olan çocuğa daha az zaman ayrılması ve ona daha fazla ilgi gösterilmesi büyük çocuk tarafından olumsuz algılanır ve anne babaya karşı bir öfke duyulmasına sebep olur. Ancak bu anne babaya karşı duyulan öfke, kırgınlık yeni doğan kardeşe karşı görülse de aslında anne ve babaya olan duygulardır. Büyük çocuk bu dönemde kendisini ihmal edilmiş, desteksiz ve güvensiz hissedebilir. Kıskançlığın Boyutu İki kardeş arasındaki kıskançlığın boyutu uzmanlar tarafından, Yeni doğan kardeşin doğmasıyla anne ve babanın davranışlarındaki değişiklere, büyük olan çocukla anne ve baba arasındaki gelişmiş ilişkiye ve büyük olan çocuğun yeni doğan kardeşine olumsuz bir davranışta bulunmasında anne ve babanın göz yumma hoşgörüsüne bağlıdır. Kıskançlığın boyutunu etkileyen başka bir şeyin ise kardeşler arasındaki yaş farkı olduğu söylenmektedir. Yaş farkının fazla olması kıskançlığı az etkilemekte yaş farkının az olması kıskançlığı daha çok etkilemektedir. Yaş farkının az olduğu kardeşlerde görülme sıklığının daha fazla olması, yaş farkının çok olduğu kardeşlerde daha seyrek olması bu durumun kanıtıdır. Kardeş Kıskançlığı Belirtileri Kardeş kıskançlıklarında öfke çok belirgin bir duygudur. Büyük çocuğun yeni doğan kardeşinin daha çok sevildiğini, daha çok ilgi duyulduğunu görmesi, daha çok ön planda tutulduğunu hissetmesi ve onun her istediğinin yapıldığını görmesi kendisinin ikinci plana atıldığını hissetmesi ve artık sevilmediğini düşünmesi büyük olan çocukta içe kapanma, yalnız kalma ve öfkeli bir ruh hali ortaya çıkarır. 5 yaşından küçük çocuklarda kıskançlık belirtileri kardeşine vurma, ısırma gibi davranışlar olabilmektedir. Kıskançlık nedeniyle çocuk emeklemeye, bebekçe konuşmaya, biberonla beslenmeye geri dönmeye, altını ıslatmaya, tırnak yemeye vb. davranışlarına geri dönebilir. Anne ve babalar yeni doğacak kardeş dünyaya gelmeden bu duruma hazırlanmalı ve ne yapacaklarını bilmelidirler. Yeni Doğan Kardeşini Kıskanan Çocuğa Nasıl Yaklaşılmalı? Yeni doğan kardeş kıskançlığında çocuğa nasıl davranılması gerektiğiyle ilgili bazı tavsiyelerde bulunan uzmanlar, yeni kardeş gelmesiyle büyük çocuğun tahtının sarsılacağı ve anne, babası için eskisi kadar sevilemeyeceği ve eskisi kadar ilgi göremeyeceği sebebiyle endişe duymasına neden olur. Bu durumda büyük çocuğa anne ve babanın ve diğer kişilerin ona hiçbir şeyin değişmediğini, onu hala sevdiklerini ve onun kendileri için hala çok özel olduklarını söylemeli ve hissettirmelidir. Bu davranışlar sonrasında büyük çocuk rahatlayacak ve kardeşine duyduğu öfkeyi azaltacaktır. Bu durumu ihmal etmek sorunun büyümesine neden olacak ve psikolojik ve ruhsal problemlere yok açacaktır. Kıskançlığı önlemek için doğumdan önce ne yapılabilir? Anne babaların ilk doğan çocuklarının çok fazla kendilerine bağımlı yapmaları doğru değildir. Yani çocuğun anne ve babaya aşırı bağımlı yetiştirilmesi yanlıştır. Böyle bir şekilde yetişen çocuğun yeni doğan kardeşini kıskanması son derece doğaldır. Bu durumun yaşanmaması için çocuğun 3 yaşına geldiğinde sosyalleşmeye başlaması gerekmektedir. Akranlarıyla iletişim kurabilmeli ve başkalarına sevgi göstermekten çekinmemesi gerekir. Ayrıca anne ve baba çocuğunu çok sevildiğini hissettirmelidir ancak bunun bir ölçüsün olmalıdır. Aksi takdirde çocuk yine anne ve babaya çok bağımlı kalır. Bunun için çocuk bir şeyleri anlama ve yapabilme kapasitesine geldiğinde ufak tefek vazifeler verilerek çocuğa özgüven kazandırılabilir. Anne ve babanın ikinci kardeşin doğumundan sonraki süreci iyi planlamaları ve kontrol etmeleri gerekir. Yapılacak en önemli adımlardan birisi ise çocuğa kardeşin ne demek olduğunu açıklama, anlatmaktır. Kardeşi henüz dünyaya gelmeden onu anlatmalı hatta kardeşi sevme çalışması bile yapılmalıdır. Çocukla birlikte hayal kurmak, kardeşine verilecek adı birlikte bulmak, kardeş için kıyafet seçimlerinde birlikte olmak gibi etkenler büyük çocukla yeni doğacak kardeş arasında bir bağ oluşturur. Kıskançlığı Önlemek İçin Doğumdan Sonra Ne Yapılabilir? İlk olarak doğum yaptıktan sonra annenin stresi ve depresyonik duyguları çocuk üzerindeki etkisi son derece olumsuz intiba bırakır. Çocuk bu duyguların yani annenin bulunduğu bu durumun sorumluluğunu yeni doğan kardeşine yükleyebilir, ona öfke duyabilir. Bu yüzden annenin çocuğa bu duyguları hissettirmemesi gerekir. Bu durumda baba da anneye destek olmalı her şeyin yolunda ve iyi olduğu çocuğa hissettirilmelidir. Doğumdan sonraki süreçte bir o kadar önemli olup büyük çocuk için önemlidir. Büyük ihtimalle evde büyük bir koşuşturma olacaktır. Yeni doğan kardeşi görmeye gelen misafirler nedeniyle büyük çocuk kendini ihmal edilmiş hissedebilir. Bu nedenle büyük çocukla da ilgilenilmeli onu ilgisiz bırakılmamalıdır. Doğumdan sonra büyük çocuğun eğer annesi de iyiyse ve müsaitse annesiyle görüşmesi, annesinden çok ayrı kalmaması ve kardeşiyle o odada tanıştırılması gerekir. Hastaneden eve dönüldüğünde bebeğin eşyalarının yerleştirilmesi ve düzenlenmesi gibi süreçlere büyük çocukta dâhil edilmelidir. Böylece kardeşiyle olan bağı gelişir. Büyük çocuğun yanındayken bebeğe karşı büyük sevgi sözcükleri söylenmemesine dikkat edilebilir bu büyük çocuk üzerinde olumsuz etki yapabilir. Büyük çocuğun kardeşini sevme isteği olabilir bu durum kontrol altında izin verilmeli ve kardeşler arasındaki bağ güçlendirilmelidir. Ancak mutlaka anne ve baba gözetiminde gerçekleşmelidir. Büyük çocuğa kardeşi için sorumluluk yüklemek olumsuz karşılanabilir. Bazen çocuk odasını paylaşmak ya da kardeşi için bir şey yapmak istemeyebilir. Bu durumda çocuğu zorlamamak gerekir. Kardeşler büyüdükçe evde kavgalar yaşanabilir. Bu anlaşmazlıklara eşit yaklaşılmalı ve suçlayıcı ifadelerden kaçınılmalıdır. Orta yol bulunmalıdır. İki kardeş arasında kesinlikle kıyas yapmamak gerekir bu durum kardeşler arasında olumsuz etki yaratır. Kardeşlerin birbiriyle yaptıkları yardımlaşmalarını, oyunlarını vb. şeyleri takdir edin ve ödüllendirin. Ortak aktiviteler düzenleyin ve kardeşleri buna teşvik edin. Kardeşler arasında oyuncağını paylaşama gibi anlaşmazlıklar olabilir bu konularda eşit olunmalıdır. Haksız olan kardeşe ufak cezalar verilebilir. Ebeveynlerin iki kardeşe de eşit yaklaşması gerekir. Bir kardeşe özgür bir kardeşe otoriter yaklaşım kardeşlerin arasını açar ve olumsuz etki eder.
Alıntıdır