Hangisi Esas Olarak Aruz Ölçüsünün Feilâtün, Feilâtün, Feilâtün, Feilün Kalıbıyla Yazılmıştır?
Türk edebiyatında aruz ölçüsü, Divan edebiyatının temel vezin sistemidir. Arap ve Fars edebiyatından Türk edebiyatına geçmiş olan aruz ölçüsü, hece sayısına değil, hecelerin açıklık ve kapalılığına (uzunluk-kısalık) göre belirlenir. Aruz ölçüsünde pek çok farklı kalıp bulunmaktadır. Bunlardan biri de “feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün” kalıbıdır. Bu kalıp, klasik şiirimizin en çok kullanılan aruz kalıplarından biri olmuştur.
Peki, hangisi esas olarak aruz ölçüsünün feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün kalıbıyla yazılmıştır? Hangi şiir türlerinde ve hangi şairler tarafından kullanılmıştır? İşte ayrıntılı bir inceleme…
---
Aruz Ölçüsünde Feilâtün, Feilâtün, Feilâtün, Feilün Kalıbı Nedir?
Aruz ölçüsünde kullanılan her kalıp belirli bir ritmi ifade eder. “Feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün” kalıbı 11 hecelik bir yapıya sahiptir. Kalıbın açık-kapalı hece düzeni şu şekildedir:
Feilâtün (– . – –)
Feilâtün (– . – –)
Feilâtün (– . – –)
Feilün (– . –)
Bu kalıp, özellikle gazel, kaside, mesnevi gibi divan edebiyatı nazım şekillerinde sıkça tercih edilmiştir.
---
Hangi Şiirler Bu Kalıpla Yazılmıştır?
Feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün kalıbıyla yazılmış şiirler genellikle Divan edebiyatı dönemine aittir. Örnek olarak:
- Fuzûlî’nin bazı gazelleri
- Nedim’in şarkıları
- Şeyh Galip’in şiirlerinden bazıları
- Baki’nin gazelleri
Bu kalıp, ahenkli ve kolay okunan bir ritim sunduğu için özellikle gazellerde tercih edilmiştir.
---
Bu Kalıbın Özellikleri Nelerdir?
- 11 heceden oluşan dört tefileden meydana gelir.
- Ahengi güçlü ve akıcı bir ritim sağlar.
- Daha çok aşk, sevgi, tabiat ve tasavvuf temalı şiirlerde kullanılır.
- Aruz ölçüsüne yeni başlayan şairlerin en çok tercih ettiği kalıplardan biridir.
---
Hangisi Esas Olarak Bu Kalıpla Yazılmıştır?
Soru genellikle sınavlarda şu şekilde karşımıza çıkar:
“Hangisi aruz ölçüsünün ‘feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün’ kalıbıyla yazılmıştır?”
Bu durumda şıklarda yer alan şiirlerden, bu kalıba uygun olanı seçmek gerekir. Örneğin:
- “Bir gonca-i handân ki gül-i bağ-ı emeldir” → Bu kalıpla yazılmıştır.
- “Sakın terk-i edebden kûy-i mahbûb-i Hudâ’dır bu” → Farklı bir kalıptır.
Dolayısıyla, seçilecek şiirin bu vezin yapısına uygun olması gerekir.
---
Benzer Sorular ve Cevapları
Feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün kalıbı hangi nazım şeklinde daha çok kullanılır?
Bu kalıp en çok gazellerde ve şarkılarda kullanılır. Bunun nedeni, ritmin gazelin yapısına çok uygun olmasıdır.
Bu kalıpla yazılmış ünlü bir beyit örneği verebilir misiniz?
Elbette:
“Güle nazar eyler gülşen-i dehrin nigârı
Bu bâğ-ı bahârın bir gül-i handânı sensin”
Bu kalıp hece ölçüsünde kaç heceye denk gelir?
Yaklaşık 11 hecelik bir ritme denk gelir ama aruz ölçüsünde hece sayısından ziyade uzun-kısa heceler esas alınır.
Aruz ölçüsünün bu kalıbıyla yazmak zor mudur?
Aruz ölçüsünü yeni öğrenenler için başlangıçta zorlayıcı olabilir çünkü uzun ve kısa hecelerin ayarlanması gerekir. Ancak bu kalıp düzenli yapısı nedeniyle öğrenmesi en kolay kalıplardan biridir.
Türk Halk Edebiyatı’nda bu kalıp kullanılır mı?
Hayır, Türk Halk Edebiyatı’nda genellikle hece ölçüsü kullanılır. Aruz kalıpları Divan edebiyatına özgüdür.
---
Bu Kalıbın Kullanım Alanları
- Gazel (en yaygın kullanım)
- Şarkı
- Kaside
- Terkib-i bend ve terci-i bend gibi nazım şekilleri
---
Önemli Bir Nokta:
“Feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün” kalıbı aruz ölçüsünün en bilinen kalıplarından biri olduğu için sınavlarda çok sık sorulur. Genellikle şairlerden hangisinin bu kalıbı kullandığı ya da hangi beyitin bu kalıba uygun olduğu sorulur.
---
Sonuç
“Feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün” kalıbı Divan edebiyatında yaygın olarak kullanılan bir aruz kalıbıdır. Özellikle gazel ve şarkılarda tercih edilir. Bu kalıbı kullanan şairler arasında Fuzûlî, Bâkî, Nedim ve Şeyh Galip gibi isimler öne çıkar. Sınavlarda bu kalıbı tanıyabilmek için örnek beyitleri incelemek oldukça faydalıdır.
---
Anahtar Kelimeler: aruz ölçüsü, feilâtün feilâtün feilâtün feilün, aruz kalıpları, divan edebiyatı, gazel, kaside, Nedim, Fuzûlî, Şeyh Galip.
Türk edebiyatında aruz ölçüsü, Divan edebiyatının temel vezin sistemidir. Arap ve Fars edebiyatından Türk edebiyatına geçmiş olan aruz ölçüsü, hece sayısına değil, hecelerin açıklık ve kapalılığına (uzunluk-kısalık) göre belirlenir. Aruz ölçüsünde pek çok farklı kalıp bulunmaktadır. Bunlardan biri de “feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün” kalıbıdır. Bu kalıp, klasik şiirimizin en çok kullanılan aruz kalıplarından biri olmuştur.
Peki, hangisi esas olarak aruz ölçüsünün feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün kalıbıyla yazılmıştır? Hangi şiir türlerinde ve hangi şairler tarafından kullanılmıştır? İşte ayrıntılı bir inceleme…
---
Aruz Ölçüsünde Feilâtün, Feilâtün, Feilâtün, Feilün Kalıbı Nedir?
Aruz ölçüsünde kullanılan her kalıp belirli bir ritmi ifade eder. “Feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün” kalıbı 11 hecelik bir yapıya sahiptir. Kalıbın açık-kapalı hece düzeni şu şekildedir:
Feilâtün (– . – –)
Feilâtün (– . – –)
Feilâtün (– . – –)
Feilün (– . –)
Bu kalıp, özellikle gazel, kaside, mesnevi gibi divan edebiyatı nazım şekillerinde sıkça tercih edilmiştir.
---
Hangi Şiirler Bu Kalıpla Yazılmıştır?
Feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün kalıbıyla yazılmış şiirler genellikle Divan edebiyatı dönemine aittir. Örnek olarak:
- Fuzûlî’nin bazı gazelleri
- Nedim’in şarkıları
- Şeyh Galip’in şiirlerinden bazıları
- Baki’nin gazelleri
Bu kalıp, ahenkli ve kolay okunan bir ritim sunduğu için özellikle gazellerde tercih edilmiştir.
---
Bu Kalıbın Özellikleri Nelerdir?
- 11 heceden oluşan dört tefileden meydana gelir.
- Ahengi güçlü ve akıcı bir ritim sağlar.
- Daha çok aşk, sevgi, tabiat ve tasavvuf temalı şiirlerde kullanılır.
- Aruz ölçüsüne yeni başlayan şairlerin en çok tercih ettiği kalıplardan biridir.
---
Hangisi Esas Olarak Bu Kalıpla Yazılmıştır?
Soru genellikle sınavlarda şu şekilde karşımıza çıkar:
“Hangisi aruz ölçüsünün ‘feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün’ kalıbıyla yazılmıştır?”
Bu durumda şıklarda yer alan şiirlerden, bu kalıba uygun olanı seçmek gerekir. Örneğin:
- “Bir gonca-i handân ki gül-i bağ-ı emeldir” → Bu kalıpla yazılmıştır.
- “Sakın terk-i edebden kûy-i mahbûb-i Hudâ’dır bu” → Farklı bir kalıptır.
Dolayısıyla, seçilecek şiirin bu vezin yapısına uygun olması gerekir.
---
Benzer Sorular ve Cevapları
Feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün kalıbı hangi nazım şeklinde daha çok kullanılır?
Bu kalıp en çok gazellerde ve şarkılarda kullanılır. Bunun nedeni, ritmin gazelin yapısına çok uygun olmasıdır.
Bu kalıpla yazılmış ünlü bir beyit örneği verebilir misiniz?
Elbette:
“Güle nazar eyler gülşen-i dehrin nigârı
Bu bâğ-ı bahârın bir gül-i handânı sensin”
Bu kalıp hece ölçüsünde kaç heceye denk gelir?
Yaklaşık 11 hecelik bir ritme denk gelir ama aruz ölçüsünde hece sayısından ziyade uzun-kısa heceler esas alınır.
Aruz ölçüsünün bu kalıbıyla yazmak zor mudur?
Aruz ölçüsünü yeni öğrenenler için başlangıçta zorlayıcı olabilir çünkü uzun ve kısa hecelerin ayarlanması gerekir. Ancak bu kalıp düzenli yapısı nedeniyle öğrenmesi en kolay kalıplardan biridir.
Türk Halk Edebiyatı’nda bu kalıp kullanılır mı?
Hayır, Türk Halk Edebiyatı’nda genellikle hece ölçüsü kullanılır. Aruz kalıpları Divan edebiyatına özgüdür.
---
Bu Kalıbın Kullanım Alanları
- Gazel (en yaygın kullanım)
- Şarkı
- Kaside
- Terkib-i bend ve terci-i bend gibi nazım şekilleri
---
Önemli Bir Nokta:
“Feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün” kalıbı aruz ölçüsünün en bilinen kalıplarından biri olduğu için sınavlarda çok sık sorulur. Genellikle şairlerden hangisinin bu kalıbı kullandığı ya da hangi beyitin bu kalıba uygun olduğu sorulur.
---
Sonuç
“Feilâtün, feilâtün, feilâtün, feilün” kalıbı Divan edebiyatında yaygın olarak kullanılan bir aruz kalıbıdır. Özellikle gazel ve şarkılarda tercih edilir. Bu kalıbı kullanan şairler arasında Fuzûlî, Bâkî, Nedim ve Şeyh Galip gibi isimler öne çıkar. Sınavlarda bu kalıbı tanıyabilmek için örnek beyitleri incelemek oldukça faydalıdır.
---
Anahtar Kelimeler: aruz ölçüsü, feilâtün feilâtün feilâtün feilün, aruz kalıpları, divan edebiyatı, gazel, kaside, Nedim, Fuzûlî, Şeyh Galip.