Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, 2017 yılında himayesinde başlatılan Sıfır Atık Projesi’nin, hayallerinin de ötesine geçerek memleketler arası başarılara imza attığını söylemiş oldu.
Emine Erdoğan, Türkiye’de birinci kere medya kuruluşları bünyesinde Etraf Editörlüğü kurulması ötürüsıyla Anadolu Ajansı Yeşilhat’a birinci röportajını verdi.
Gelecek jenerasyonlara tertemiz ve gelişmiş bir Türkiye bırakmak kadar yaşanabilir bir dünyanın önde gelen mimarları içinde yer almak üzere değerli bir amaçları de olduğuna işaret eden Emine Erdoğan, hudutları aşarak bir dünya markası haline gelen Sıfır Atık Projesi ile alınan sonuçlardan gurur duyduğunu belirtti.
Sıfır atığın yaygınlaştırılması ve hayatın ayrılmaz bir modülü haline gelmesinde öncü rolü bayanların üstlendiğini lisana getiren Emine Erdoğan, önder eşlerine, dünyanın en kıymetli problemi haline gelen iklim değişikliğiyle gayret için ortak proje yürütülmesi davetinde bulundu.
Emine Erdoğan’ın Sıfır Atık Projesi’nde gelinen son duruma ait AA muhabirinin sorularına verdiği cevaplar şöyleki:
Soru: “Türkiye’nin en büyük etraf hareketi” haline gelen, himaye ettiğiniz Sıfır Atık Projesi’nin geldiği noktayı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Emine Erdoğan: Sıfır Atık Projesi benim hayallerimin epey daha ötesine geçti. Bugün projenin ülkemizde 7’den 70’e çabucak herkes tarafınca bilindiğine şahitlik ediyorum. Bu bizi fazlaca sevindiren, ülkemiz ismine kıymetli bir kazanım. Sıfır atık kavramı artık hepimizin hayatına girdi. 2023’e kadar Sıfır Atık Projesi’ni ülke çapında yaygınlaştırma amacımız var. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’mızın bu mevzudaki çalışmalarını takdirle izliyoruz. Belediyelerimiz de bu mevzuda hayli ilgililer. Biroldukca kurum sıfır atığın yaygınlaşması için iş birliği ortasında. Ulusal Eğitim Bakanlığı’mız okullarda okul evvelce başlayarak her kademede öğrencilere sıfır atık, etraf ve iklim değişikliğine ait eğitim veriyor. Hem bakanlıklarımıza tıpkı vakitte tüm kurumlara bu bahiste epeyce değerli nazaranvler düşüyor. Biroldukca maksadı vaktinden evvel tutturduk. Ülke olarak örnek bir iş yaptığımızı düşünüyorum. Gelecek kuşaklara tertemiz ve gelişmiş bir Türkiye bırakmak kadar, yaşanabilir bir dünyanın önde gelen mimarları içinde yer almak üzere epey değerli bir gayemiz de var. Projemizin başladığı 2017 yılından 2022 yılı ocak ayına kadar geçen müddette 16,5 milyon ton kağıt-karton, 4,1 milyon ton plastik, 1,7 milyon ton cam, 0,4 milyon ton metal, 1,5 milyon ton organik ve öbür geri dönüştürülebilir atıklar olmak üzere yaklaşık 24,2 milyon ton geri kazanılabilir atık iktisada kazandırıldı.
“SIFIR ATIKLA YAKLAŞIK 2,44 MİLYAR LİRA TASARRUF EDİLDİ”
Sıfır Atık Projesi başladığında geri kazanım oranı yüzde 13’tü. Halihazırda bu oran yüzde 22,4 civarlarında. 2023’te geri kazanım oranımızı yüzde 35’e çıkarmayı hedefliyoruz. Bildiğiniz üzere, fiyatlı poşet uygulamasıyla poşet kullanmasında yüzde 75’lik azalma sağlandı. Bugüne kadar plastik poşet kaynaklı 354 bin ton plastik atığın oluşumu engellendi. Bu azalma plastik poşet üretimi için gerekli ham husus ithalini de önledi ve yaklaşık 2,44 milyar lira tasarruf edildi. tıpkı vakitte yaklaşık 14 bin 640 ton sera gazı salınımı da engellenmiş oldu. Aldığımız bu sonuçlardan gurur duyuyoruz. Bu emek, ülkemizin ve çocuklarımızın geleceği için büyük bir yatırım.
“SIFIR ATIK PROJESİ BİR DÜNYA MARKASI HALİNE GELDİ”
Soru: Sıfır Atık Projesi hem de biroldukca ulusal ve memleketler arası ödül aldı. Son olarak Akdeniz Parlamenterler Asamblesince de mükafata layık görüldü. Bu muvaffakiyetleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
Emine Erdoğan: Biliyorsunuz projemiz geçen yıl Birleşmiş Milletler’in iki değerli kurumu UNDP ve UN HABİTAT’tan özel etraf mükafatlarına layık görüldü. Sıfır Atık Projesi 2019 yılında OECD ülke raporunda ‘Umut Vadeden Proje’ olarak örnek gösterildi. Bunların hepsi ülkemizin ismine hayli değerli gelişmeler. Son olarak Akdeniz Parlamentosu’nda 21 Akdeniz ülkesinin epeyce sayıda projeyle katıldığı yarışta en düzgün proje seçildi. Bu mükafata ayrıyeten hayli sevindik. Zira Türkiye, Akdeniz’de önde gelen bir aktör. Akdeniz, iklim değişikliğinden en hayli etkilenen bölgelerden biri. Yalnızca ülkemizin değil, tüm bölgenin geleceği, iklim değişikliğiyle uğraşta yanlışsız ve süratli adımları atmaya bağlı. Biz de bu hususta bölgede liderlik ediyoruz. Sıfır Atık Projesi’ni yalnızca ülkemiz sonları ortasında ele almıyoruz. İklim değişikliği ile çaba tüm dünyanın ortak hareket etmesi gereken bir alan olmalı. ötürüsıyla hem ülkemizin tıpkı vakitte dünyanın geleceği için uğraş ediyoruz.
Soru: Sıfır Atık nasıl ömür kültürümüz haline gelebilir? Bu bahiste tavsiyeleriniz nelerdir?
Emine Erdoğan: Sıfır Atık, aslında bize yabancı bir kavram değil. Biraz kendi kültürümüzün köklerine dönüp, oradaki kodları bir daha hatırlarsak, ‘sıfır atık’ dediğimiz şeyin, aslında bizim için bir hayat kültürü olduğunu anlarız. Gereksinimimiz kadar olanı tüketmek, yenisini almadan evvel tamir ederek eşyaların ömrünü uzatmak üzere reflekslerimiz var. Doğal artık insanlara, global olarak daha epey tüketmeye yönelik bir dünya sunuluyor. Bu noktada tabiat dostu bir hayat kurmak ve bu tarafta seçimler yapmak biraz da ferdî sorumluluk gerektiriyor. Öncelikle hiç bir şeye ‘atık’ ya da ‘çöp’ gözüyle bakmamak lazım. ‘Kullan at’ eserler yerine, bir daha kullanılabilen mamüllerin tercih edilmesi dünyanın geleceğine büyük katkı sağlayacak. Plastiklerden uzak durmak, plastik şişe yerine su matarası kullanmak üzere sıradan lakin son derece tesirli adımlar atabiliriz. Aslında bu işin püf noktası, mümkün olan en az atığı oluşturmak, en ideali ise hiç atık oluşturmamak. Zira atık oluşturduktan daha sonra uğraş etmek epeyce daha sıkıntı.
Biz de Külliye’de ve Cumhurbaşkanlığının bağlı olduğu tüm kurumlarda Sıfır Atık sistemini kurduk, artık buraya çöp kamyonu hiç girmiyor. bir daha yemekhanelerdeki yiyecek artıkları hayvan barınaklarına gönderiliyor. Külliye’nin bahçesi küçük bir hayvan barınağına dönüştü, buraya sığınan her sahipsiz kedi köpeğin bakımını istekli hayvansever işçimiz yapıyor. Ayrıyeten Hayvanları Müdafaa Günü’nde, Yedikule Hayvan Barınağı’ndan sahiplendiğimiz ‘Leblebi’ de burada bizimle yaşıyor, yeni dostlar ediniyor, bahçenin keyfini çıkarıyor.
“SIFIR ATIĞIN YAYGINLAŞTIRILMASI İÇİN BAYANLARIN ÖNCÜ OLDUĞUNA İNANIYORUM”
Soru: Sıfır Atık Projesi bununla birlikte bir “kadın etraf hareketi” olarak anılıyor. Sıfır Atık Projesi’nde bayanın rolünü nasıl değerlendiriyorsunuz?
Emine Erdoğan: Bayan ve etraf mevzularının yan yana gelmesi tesadüf değil, tersine kıymetli bir beraberlik. Tüm olumsuz tesirlerden olduğu üzere etrafın bozulmasından da en epeyce etkilenen küme bayanlar. Bayanlar, etrafın hem tüketicisi birebir vakitte etkileyicisi pozisyonunda. Doğal kaynakları gerçek kullanarak ve yöneterek hem aileleri birebir vakitte toplum için yiyecek ve öbür gereksinimlerin karşılanmasını sağlıyorlar. Dünyanın her yerinde bayanlar bu hususta baş aktör. ötürüsıyla tabiatın ziyan görmesinin, doğal kaynakların tükenmesinin sonuçlarını direkt deneyim ediyorlar.
Sıfır atığın yaygınlaştırılması ve omurlarımızın ayrılmaz bir modülü haline gelmesi için bayanların öncü olduğuna inanıyorum. En başta, çocuklarının geleceğinin tabiatın korunmasına bağlı olduğunu biliyorlar. Bayanları her vakit etraf projelerine katılmaları için teşvik ediyoruz, onlar da artan sayılarla katılıyorlar. Örneğin biyoçeşitliliğin korunması, sağlıklı besine erişim ve yerli tohumların saklanmasını içeren ‘Mirasımız Mahallî Tohum’ projesine en çok katkıyı bayan çiftçilerimiz veriyor. Bundan daha sonra da olağan olarak yeni projeler geliştirilebilir. Tüm çevrelerden kadınlarımızla dirsek teması ortasındayız. Bayanların geliştirdiği projelere özellikle ehemmiyet veriyorum. Bayanlar, çevreyi yaşanabilir ve sürdürülebilir kılmadaki vazgeçilmez rollerini fark ettikçe sıfır atık projesinin fazlaca daha üst noktalara taşınacağını düşünüyorum.
“SIFIR ATIK VE SIFIR ATIK MAVİ İKİ KARDEŞ PROJE”
Soru: Sıfır Atık Projesi kapsamında Türkiye genelinde deniz ve su varlıklarının paklığı, deniz çöpleriyle faal uğraş için 2019’da başlatılan ‘Sıfır Atık Mavi’ projesinin geldiği durum hakkında bilgi verir misiniz?
Emine Erdoğan: Denizler ve okyanuslar ömrün devamlılığı için epey değerli. Ülkemiz de hem sahip olduğu biyoçeşitlilik birebir vakitte sualtı varlıklarıyla dünyanın en varlıklı noktalarından biri. Bu niçinle denizlerimizin, göllerimizin, ırmaklarımızın paklığı fazlaca hassas olduğumuz bir başlık. Sıfır Atık ve Sıfır Atık Mavi iki kardeş proje diyebiliriz. Bildiğiniz üzere denizlerdeki kirliliğinin yüzde 80’i karasal kaynaklı. Sıfır Atık Mavi projesi hem var olan atıkları temizlemeyi birebir vakitte yeni atıkların oluşmasını engellemeyi amaçlıyor. Ülkemizin 760 kuruluşu ‘Sıfır Atık Mavi Sözü’ verdi. Denizlerin kirlenmesiyle gayret edeceklerini taahhüt ettiler. STK’lar, belediyeler ve gönüllüler de epeyce dayanak veriyor. Deniz kirliliğinin önlenmesi konusunda yürüttüğümüz değerli çalışmalarla deniz suyu kalitesinde büyük güzelleşmeler görülüyor, bu da pak denizlerin göstergesi olan Mavi Bayraklı plajlarımızın sayısını süratle artırıyor. Ülkemiz 2021 yılında 519 Mavi Bayrak’lı plajımız ile dünyada üçüncü sırada yer aldı. 2023 için amacımız dünya birincisi olmak. Ayrıyeten Sıfır Atık Mavi projesi kapsamında bildiğiniz üzere dünyada gibisi olmayan Salda Gölü’nün muhafaza altına alınması çalışması yürütüldü. Daha evvel araçlarla göl kenarına kadar gelen ziyaretçilerin artık o özel kumlara ayakkabıyla bile basmaları yasaklandı. Göl etrafını izmaritten korumak için, açık alan sigara yasağı getirildi. Ziyaretçi sayısı sınırlaması bir daha gölün korunması için yapıldı. Bir öteki tabiat güzelliğimiz Van Gölü’nün korunması için büyük bir çalışma başlattık. Şahsen gölün kıyı şeridinin paklık faaliyetlerine eşlik ettim, ayrıyeten gölün arıtma tesisleriyle kara kaynaklı kirletilmesini engelleyecek çalışmaları yerinde ziyaret ettik. Bunlar Sıfır Atık Mavi projesinin ülke çapında sahiplenilen farkındalığı yardımıyla gerçekleşti.
DÜNYADAKİ BAŞKAN EŞLERİNE DAVET
Soru: İklim değişikliği ve etraf mevzularındaki hassasiyetinizi ziyaret ettiğiniz ülkelerdeki önder eşleriyle de paylaşıyorsunuz, başkan eşlerinin iklim değişikliğindeki rolü sizce ne olmalı?
Emine Erdoğan: Desteklediğim projelerde benim için en kıymetli öge, insanlığa ne kadar hizmet ettiğidir. O niçinle Sıfır Atık Projesini ziyadesiyle önemsiyor, üzerinde hassasiyetle duruyorum. Hepimizin vakti son derece kısıtlı ve bu kısıtlı vakitte büyük hayırlara vesile olacak işlerle meşgul olmak gerekiyor. Ben en başta bir anne ve bununla birlikte bir büyükanneyim. Hem kendi çocuklarım, torunlarım tıpkı vakitte bu ülkenin tüm evlatları için tıpkı duayı ediyorum. Onlar için yaşanabilir bir dünya, hoş bir gelecek niyaz ediyorum. Sıfır Atık Projesi bu geleceğin kurulmasında mihenk taşı olabilecek bir efor. Tüm toplumlar kendilerini geleceğe aktarmak ister. Fakat gelecekte doğal kaynakların tükendiğini, su ve besin bulmanın zorlaştığını, iklim değişikliği niçiniyle yaşanabilir yerlerin azaldığını düşünün. Kim bu biçimde bir gelecek dünyasında yerini almak ister? O yüzden, benim buradan vereceğim en kıymetli bildiri, iklim değişikliği problemini gündemin geri sıralarına düşürmemek için gerekli ortak hassasiyetin gösterilmesidir.
İklim değişikliği istisnasız olarak hepimizin ortak sorunudur. Önder eşleri olarak, dünyanın bu en kıymetli sıkıntısına dikkati çekmek, buradaki dikkatin azalmasına müsaade vermemek için ortak projeler yürütülmesi gerekliliğine inanıyorum.
Bilhassa Sıfır Atık Projesi konusunda başkan eşleriyle bir diplomasi başlattık. Birfazlaca ülke projeyi öğrenmek ve ülkelerinde uygulamak için bizimle temasa geçti, bu ülkelerdeki başkan eşleriyle görüşmeler yürütüyoruz. Ayrıyeten 3. Türkiye-Afrika İştirak Tepesi kapsamında İstanbul’da bulunan Afrikalı devlet liderlerinin eşleriyle İstanbul’da düzenlenen programda bir ortaya geldik. Burada da sıfır atık konusunun ehemmiyetini başkan eşleriyle paylaşma imkanı buldum.
“TÜM MİLLETLERARASI PROJELERE AÇIĞIM VE ELİMDEN GELEN KAYKIYI SUNMAYA HAZIRIM”
İklim değişikliği ile uğraş sadece teknik bir kulvarda yürütülemez. Eş vakitli olarak, tabiatla olan münasebetimizin istikrarlı biçimde bir daha kurulması için eğitim ve kültür alanında da yapacak fazlaca işimiz var. Tabiatla barışık ömür biçimleri inşa etmemize dayanak olacak ve bunun global ölçekte bağlantısını yürütecek kampanyalar düzenlememiz gerekiyor. Ben tüm memleketler arası projelere açığım ve elimden gelen katkıyı sunmaya hazırım. Umuyorum ileride memleketler arası toplumun etraf mevzularındaki iş birliği katlanarak artar.
“ANADOLU AJANSI AİLESİNİ GÖNÜLDEN TEBRİK EDİYORUM”
Soru: Etraf mevzularına ait toplumsal hassaslığın oluşturulması için AA Etraf Editörlüğü bünyesinde Yeşilhat kuruldu. Ajansımızın etraf konusundaki bu hassasiyetini ve haberlerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Emine Erdoğan: Yeşilhat ismiyle kurulan etraf editörlüğü çalışması için Anadolu Ajansı ailesini gönülden tebrik ediyorum. Hem ülkemizdeki tıpkı vakitte dünyadaki etraf haberlerinin fiyatsız erişime açılması milletlerarası alanda örnek gösterilecek bir uygulama. Etrafla ilgili toplumsal hassasiyetin oluşmasında medyanın fazlaca değerli bir rolü var. Bu mevzu medyada ne kadar sık işlenir ve insanların karşısına ne kadar epeyce çıkarsa farkındalık çemberi o kadar genişler. Yapacağınız haberlerle büyük bir uyanışa ve hepimizde etraf şuurunun oluşmasına yardım edeceğinize eminim. Anadolu Ajansının yeni devirde, etraf editörlüğünün yanı sıra din, lisan, ırk, cinsiyet üzere ayrımcılıklara karşı farkındalık oluşturmak için kurduğu Ayrımcılık Sınırı ve hakikat bilgiye süratli erişim için Teyit Sınırı düzeneği çalışmaları takdire şayan. Bunun yanı sıra dünyanın her yerinde donanımlı çalışanıyla memleketler arası alanda görünürlüğünü artırarak dünyanın tanınmış haber ajanslarından biri haline gelen Anadolu Ajansının tüm çalışanını yürekten kutluyorum.
Emine Erdoğan, Türkiye’de birinci kere medya kuruluşları bünyesinde Etraf Editörlüğü kurulması ötürüsıyla Anadolu Ajansı Yeşilhat’a birinci röportajını verdi.
Gelecek jenerasyonlara tertemiz ve gelişmiş bir Türkiye bırakmak kadar yaşanabilir bir dünyanın önde gelen mimarları içinde yer almak üzere değerli bir amaçları de olduğuna işaret eden Emine Erdoğan, hudutları aşarak bir dünya markası haline gelen Sıfır Atık Projesi ile alınan sonuçlardan gurur duyduğunu belirtti.
Sıfır atığın yaygınlaştırılması ve hayatın ayrılmaz bir modülü haline gelmesinde öncü rolü bayanların üstlendiğini lisana getiren Emine Erdoğan, önder eşlerine, dünyanın en kıymetli problemi haline gelen iklim değişikliğiyle gayret için ortak proje yürütülmesi davetinde bulundu.
Emine Erdoğan’ın Sıfır Atık Projesi’nde gelinen son duruma ait AA muhabirinin sorularına verdiği cevaplar şöyleki:
Soru: “Türkiye’nin en büyük etraf hareketi” haline gelen, himaye ettiğiniz Sıfır Atık Projesi’nin geldiği noktayı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Emine Erdoğan: Sıfır Atık Projesi benim hayallerimin epey daha ötesine geçti. Bugün projenin ülkemizde 7’den 70’e çabucak herkes tarafınca bilindiğine şahitlik ediyorum. Bu bizi fazlaca sevindiren, ülkemiz ismine kıymetli bir kazanım. Sıfır atık kavramı artık hepimizin hayatına girdi. 2023’e kadar Sıfır Atık Projesi’ni ülke çapında yaygınlaştırma amacımız var. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’mızın bu mevzudaki çalışmalarını takdirle izliyoruz. Belediyelerimiz de bu mevzuda hayli ilgililer. Biroldukca kurum sıfır atığın yaygınlaşması için iş birliği ortasında. Ulusal Eğitim Bakanlığı’mız okullarda okul evvelce başlayarak her kademede öğrencilere sıfır atık, etraf ve iklim değişikliğine ait eğitim veriyor. Hem bakanlıklarımıza tıpkı vakitte tüm kurumlara bu bahiste epeyce değerli nazaranvler düşüyor. Biroldukca maksadı vaktinden evvel tutturduk. Ülke olarak örnek bir iş yaptığımızı düşünüyorum. Gelecek kuşaklara tertemiz ve gelişmiş bir Türkiye bırakmak kadar, yaşanabilir bir dünyanın önde gelen mimarları içinde yer almak üzere epey değerli bir gayemiz de var. Projemizin başladığı 2017 yılından 2022 yılı ocak ayına kadar geçen müddette 16,5 milyon ton kağıt-karton, 4,1 milyon ton plastik, 1,7 milyon ton cam, 0,4 milyon ton metal, 1,5 milyon ton organik ve öbür geri dönüştürülebilir atıklar olmak üzere yaklaşık 24,2 milyon ton geri kazanılabilir atık iktisada kazandırıldı.
“SIFIR ATIKLA YAKLAŞIK 2,44 MİLYAR LİRA TASARRUF EDİLDİ”
Sıfır Atık Projesi başladığında geri kazanım oranı yüzde 13’tü. Halihazırda bu oran yüzde 22,4 civarlarında. 2023’te geri kazanım oranımızı yüzde 35’e çıkarmayı hedefliyoruz. Bildiğiniz üzere, fiyatlı poşet uygulamasıyla poşet kullanmasında yüzde 75’lik azalma sağlandı. Bugüne kadar plastik poşet kaynaklı 354 bin ton plastik atığın oluşumu engellendi. Bu azalma plastik poşet üretimi için gerekli ham husus ithalini de önledi ve yaklaşık 2,44 milyar lira tasarruf edildi. tıpkı vakitte yaklaşık 14 bin 640 ton sera gazı salınımı da engellenmiş oldu. Aldığımız bu sonuçlardan gurur duyuyoruz. Bu emek, ülkemizin ve çocuklarımızın geleceği için büyük bir yatırım.
“SIFIR ATIK PROJESİ BİR DÜNYA MARKASI HALİNE GELDİ”
Soru: Sıfır Atık Projesi hem de biroldukca ulusal ve memleketler arası ödül aldı. Son olarak Akdeniz Parlamenterler Asamblesince de mükafata layık görüldü. Bu muvaffakiyetleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
Emine Erdoğan: Biliyorsunuz projemiz geçen yıl Birleşmiş Milletler’in iki değerli kurumu UNDP ve UN HABİTAT’tan özel etraf mükafatlarına layık görüldü. Sıfır Atık Projesi 2019 yılında OECD ülke raporunda ‘Umut Vadeden Proje’ olarak örnek gösterildi. Bunların hepsi ülkemizin ismine hayli değerli gelişmeler. Son olarak Akdeniz Parlamentosu’nda 21 Akdeniz ülkesinin epeyce sayıda projeyle katıldığı yarışta en düzgün proje seçildi. Bu mükafata ayrıyeten hayli sevindik. Zira Türkiye, Akdeniz’de önde gelen bir aktör. Akdeniz, iklim değişikliğinden en hayli etkilenen bölgelerden biri. Yalnızca ülkemizin değil, tüm bölgenin geleceği, iklim değişikliğiyle uğraşta yanlışsız ve süratli adımları atmaya bağlı. Biz de bu hususta bölgede liderlik ediyoruz. Sıfır Atık Projesi’ni yalnızca ülkemiz sonları ortasında ele almıyoruz. İklim değişikliği ile çaba tüm dünyanın ortak hareket etmesi gereken bir alan olmalı. ötürüsıyla hem ülkemizin tıpkı vakitte dünyanın geleceği için uğraş ediyoruz.
Soru: Sıfır Atık nasıl ömür kültürümüz haline gelebilir? Bu bahiste tavsiyeleriniz nelerdir?
Emine Erdoğan: Sıfır Atık, aslında bize yabancı bir kavram değil. Biraz kendi kültürümüzün köklerine dönüp, oradaki kodları bir daha hatırlarsak, ‘sıfır atık’ dediğimiz şeyin, aslında bizim için bir hayat kültürü olduğunu anlarız. Gereksinimimiz kadar olanı tüketmek, yenisini almadan evvel tamir ederek eşyaların ömrünü uzatmak üzere reflekslerimiz var. Doğal artık insanlara, global olarak daha epey tüketmeye yönelik bir dünya sunuluyor. Bu noktada tabiat dostu bir hayat kurmak ve bu tarafta seçimler yapmak biraz da ferdî sorumluluk gerektiriyor. Öncelikle hiç bir şeye ‘atık’ ya da ‘çöp’ gözüyle bakmamak lazım. ‘Kullan at’ eserler yerine, bir daha kullanılabilen mamüllerin tercih edilmesi dünyanın geleceğine büyük katkı sağlayacak. Plastiklerden uzak durmak, plastik şişe yerine su matarası kullanmak üzere sıradan lakin son derece tesirli adımlar atabiliriz. Aslında bu işin püf noktası, mümkün olan en az atığı oluşturmak, en ideali ise hiç atık oluşturmamak. Zira atık oluşturduktan daha sonra uğraş etmek epeyce daha sıkıntı.
Biz de Külliye’de ve Cumhurbaşkanlığının bağlı olduğu tüm kurumlarda Sıfır Atık sistemini kurduk, artık buraya çöp kamyonu hiç girmiyor. bir daha yemekhanelerdeki yiyecek artıkları hayvan barınaklarına gönderiliyor. Külliye’nin bahçesi küçük bir hayvan barınağına dönüştü, buraya sığınan her sahipsiz kedi köpeğin bakımını istekli hayvansever işçimiz yapıyor. Ayrıyeten Hayvanları Müdafaa Günü’nde, Yedikule Hayvan Barınağı’ndan sahiplendiğimiz ‘Leblebi’ de burada bizimle yaşıyor, yeni dostlar ediniyor, bahçenin keyfini çıkarıyor.
“SIFIR ATIĞIN YAYGINLAŞTIRILMASI İÇİN BAYANLARIN ÖNCÜ OLDUĞUNA İNANIYORUM”
Soru: Sıfır Atık Projesi bununla birlikte bir “kadın etraf hareketi” olarak anılıyor. Sıfır Atık Projesi’nde bayanın rolünü nasıl değerlendiriyorsunuz?
Emine Erdoğan: Bayan ve etraf mevzularının yan yana gelmesi tesadüf değil, tersine kıymetli bir beraberlik. Tüm olumsuz tesirlerden olduğu üzere etrafın bozulmasından da en epeyce etkilenen küme bayanlar. Bayanlar, etrafın hem tüketicisi birebir vakitte etkileyicisi pozisyonunda. Doğal kaynakları gerçek kullanarak ve yöneterek hem aileleri birebir vakitte toplum için yiyecek ve öbür gereksinimlerin karşılanmasını sağlıyorlar. Dünyanın her yerinde bayanlar bu hususta baş aktör. ötürüsıyla tabiatın ziyan görmesinin, doğal kaynakların tükenmesinin sonuçlarını direkt deneyim ediyorlar.
Sıfır atığın yaygınlaştırılması ve omurlarımızın ayrılmaz bir modülü haline gelmesi için bayanların öncü olduğuna inanıyorum. En başta, çocuklarının geleceğinin tabiatın korunmasına bağlı olduğunu biliyorlar. Bayanları her vakit etraf projelerine katılmaları için teşvik ediyoruz, onlar da artan sayılarla katılıyorlar. Örneğin biyoçeşitliliğin korunması, sağlıklı besine erişim ve yerli tohumların saklanmasını içeren ‘Mirasımız Mahallî Tohum’ projesine en çok katkıyı bayan çiftçilerimiz veriyor. Bundan daha sonra da olağan olarak yeni projeler geliştirilebilir. Tüm çevrelerden kadınlarımızla dirsek teması ortasındayız. Bayanların geliştirdiği projelere özellikle ehemmiyet veriyorum. Bayanlar, çevreyi yaşanabilir ve sürdürülebilir kılmadaki vazgeçilmez rollerini fark ettikçe sıfır atık projesinin fazlaca daha üst noktalara taşınacağını düşünüyorum.
“SIFIR ATIK VE SIFIR ATIK MAVİ İKİ KARDEŞ PROJE”
Soru: Sıfır Atık Projesi kapsamında Türkiye genelinde deniz ve su varlıklarının paklığı, deniz çöpleriyle faal uğraş için 2019’da başlatılan ‘Sıfır Atık Mavi’ projesinin geldiği durum hakkında bilgi verir misiniz?
Emine Erdoğan: Denizler ve okyanuslar ömrün devamlılığı için epey değerli. Ülkemiz de hem sahip olduğu biyoçeşitlilik birebir vakitte sualtı varlıklarıyla dünyanın en varlıklı noktalarından biri. Bu niçinle denizlerimizin, göllerimizin, ırmaklarımızın paklığı fazlaca hassas olduğumuz bir başlık. Sıfır Atık ve Sıfır Atık Mavi iki kardeş proje diyebiliriz. Bildiğiniz üzere denizlerdeki kirliliğinin yüzde 80’i karasal kaynaklı. Sıfır Atık Mavi projesi hem var olan atıkları temizlemeyi birebir vakitte yeni atıkların oluşmasını engellemeyi amaçlıyor. Ülkemizin 760 kuruluşu ‘Sıfır Atık Mavi Sözü’ verdi. Denizlerin kirlenmesiyle gayret edeceklerini taahhüt ettiler. STK’lar, belediyeler ve gönüllüler de epeyce dayanak veriyor. Deniz kirliliğinin önlenmesi konusunda yürüttüğümüz değerli çalışmalarla deniz suyu kalitesinde büyük güzelleşmeler görülüyor, bu da pak denizlerin göstergesi olan Mavi Bayraklı plajlarımızın sayısını süratle artırıyor. Ülkemiz 2021 yılında 519 Mavi Bayrak’lı plajımız ile dünyada üçüncü sırada yer aldı. 2023 için amacımız dünya birincisi olmak. Ayrıyeten Sıfır Atık Mavi projesi kapsamında bildiğiniz üzere dünyada gibisi olmayan Salda Gölü’nün muhafaza altına alınması çalışması yürütüldü. Daha evvel araçlarla göl kenarına kadar gelen ziyaretçilerin artık o özel kumlara ayakkabıyla bile basmaları yasaklandı. Göl etrafını izmaritten korumak için, açık alan sigara yasağı getirildi. Ziyaretçi sayısı sınırlaması bir daha gölün korunması için yapıldı. Bir öteki tabiat güzelliğimiz Van Gölü’nün korunması için büyük bir çalışma başlattık. Şahsen gölün kıyı şeridinin paklık faaliyetlerine eşlik ettim, ayrıyeten gölün arıtma tesisleriyle kara kaynaklı kirletilmesini engelleyecek çalışmaları yerinde ziyaret ettik. Bunlar Sıfır Atık Mavi projesinin ülke çapında sahiplenilen farkındalığı yardımıyla gerçekleşti.
DÜNYADAKİ BAŞKAN EŞLERİNE DAVET
Soru: İklim değişikliği ve etraf mevzularındaki hassasiyetinizi ziyaret ettiğiniz ülkelerdeki önder eşleriyle de paylaşıyorsunuz, başkan eşlerinin iklim değişikliğindeki rolü sizce ne olmalı?
Emine Erdoğan: Desteklediğim projelerde benim için en kıymetli öge, insanlığa ne kadar hizmet ettiğidir. O niçinle Sıfır Atık Projesini ziyadesiyle önemsiyor, üzerinde hassasiyetle duruyorum. Hepimizin vakti son derece kısıtlı ve bu kısıtlı vakitte büyük hayırlara vesile olacak işlerle meşgul olmak gerekiyor. Ben en başta bir anne ve bununla birlikte bir büyükanneyim. Hem kendi çocuklarım, torunlarım tıpkı vakitte bu ülkenin tüm evlatları için tıpkı duayı ediyorum. Onlar için yaşanabilir bir dünya, hoş bir gelecek niyaz ediyorum. Sıfır Atık Projesi bu geleceğin kurulmasında mihenk taşı olabilecek bir efor. Tüm toplumlar kendilerini geleceğe aktarmak ister. Fakat gelecekte doğal kaynakların tükendiğini, su ve besin bulmanın zorlaştığını, iklim değişikliği niçiniyle yaşanabilir yerlerin azaldığını düşünün. Kim bu biçimde bir gelecek dünyasında yerini almak ister? O yüzden, benim buradan vereceğim en kıymetli bildiri, iklim değişikliği problemini gündemin geri sıralarına düşürmemek için gerekli ortak hassasiyetin gösterilmesidir.
İklim değişikliği istisnasız olarak hepimizin ortak sorunudur. Önder eşleri olarak, dünyanın bu en kıymetli sıkıntısına dikkati çekmek, buradaki dikkatin azalmasına müsaade vermemek için ortak projeler yürütülmesi gerekliliğine inanıyorum.
Bilhassa Sıfır Atık Projesi konusunda başkan eşleriyle bir diplomasi başlattık. Birfazlaca ülke projeyi öğrenmek ve ülkelerinde uygulamak için bizimle temasa geçti, bu ülkelerdeki başkan eşleriyle görüşmeler yürütüyoruz. Ayrıyeten 3. Türkiye-Afrika İştirak Tepesi kapsamında İstanbul’da bulunan Afrikalı devlet liderlerinin eşleriyle İstanbul’da düzenlenen programda bir ortaya geldik. Burada da sıfır atık konusunun ehemmiyetini başkan eşleriyle paylaşma imkanı buldum.
“TÜM MİLLETLERARASI PROJELERE AÇIĞIM VE ELİMDEN GELEN KAYKIYI SUNMAYA HAZIRIM”
İklim değişikliği ile uğraş sadece teknik bir kulvarda yürütülemez. Eş vakitli olarak, tabiatla olan münasebetimizin istikrarlı biçimde bir daha kurulması için eğitim ve kültür alanında da yapacak fazlaca işimiz var. Tabiatla barışık ömür biçimleri inşa etmemize dayanak olacak ve bunun global ölçekte bağlantısını yürütecek kampanyalar düzenlememiz gerekiyor. Ben tüm memleketler arası projelere açığım ve elimden gelen katkıyı sunmaya hazırım. Umuyorum ileride memleketler arası toplumun etraf mevzularındaki iş birliği katlanarak artar.
“ANADOLU AJANSI AİLESİNİ GÖNÜLDEN TEBRİK EDİYORUM”
Soru: Etraf mevzularına ait toplumsal hassaslığın oluşturulması için AA Etraf Editörlüğü bünyesinde Yeşilhat kuruldu. Ajansımızın etraf konusundaki bu hassasiyetini ve haberlerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Emine Erdoğan: Yeşilhat ismiyle kurulan etraf editörlüğü çalışması için Anadolu Ajansı ailesini gönülden tebrik ediyorum. Hem ülkemizdeki tıpkı vakitte dünyadaki etraf haberlerinin fiyatsız erişime açılması milletlerarası alanda örnek gösterilecek bir uygulama. Etrafla ilgili toplumsal hassasiyetin oluşmasında medyanın fazlaca değerli bir rolü var. Bu mevzu medyada ne kadar sık işlenir ve insanların karşısına ne kadar epeyce çıkarsa farkındalık çemberi o kadar genişler. Yapacağınız haberlerle büyük bir uyanışa ve hepimizde etraf şuurunun oluşmasına yardım edeceğinize eminim. Anadolu Ajansının yeni devirde, etraf editörlüğünün yanı sıra din, lisan, ırk, cinsiyet üzere ayrımcılıklara karşı farkındalık oluşturmak için kurduğu Ayrımcılık Sınırı ve hakikat bilgiye süratli erişim için Teyit Sınırı düzeneği çalışmaları takdire şayan. Bunun yanı sıra dünyanın her yerinde donanımlı çalışanıyla memleketler arası alanda görünürlüğünü artırarak dünyanın tanınmış haber ajanslarından biri haline gelen Anadolu Ajansının tüm çalışanını yürekten kutluyorum.